100فرق در احکام مردان وزنان...

جابربن یزید جعفى مى گوید: از امام باقر علیه السلام شنیدم که فرمود:

1 و 2 - بلند اذان و اقامه گفتن بر زنان در حضور اجنبى جایز نیست .

3 و 4 - رفتن زنان به نماز جمعه و جماعت مکروه است .

5 و 6 - عیادت مریض و تشییع جنازه بر زنان استحباب ندارد، ولى بر مردان 

مستحب مؤ کداست .

7 و 8 - بلند گفتن تلبیه در حین محرم شدن ، و هروله و دویدن در سعى بین صفا

و مروه بر زنان لازم نیست .

9 و 10 - بوسیدن حجرالاسود یا دست کشیدن بر آن ، و داخل خانه کعبه شدن براى زنان استحباب ندارد.

11 - حلق و سر تراشیدن براى محل شدن زنان لازم نیست ، بلکه باید مقدارى 

از موى سر را بچینند.

12 - زن نباید عهده دار منصب قضا باشد.

13 - زن نمى تواند متصدى امرى از امور حکومتى شود که نیاز به اعمال قدرت دارد.

14 - زن در امور نظامى نباید طرف مشورت قرار بگیرد.

15 - مباشرت در قربانى حج بر زن لازم نیست مگر در حال اضطرار.

16 - زن در وضوء از باطن ذراع آغاز به شستن مى کند و مرد از ظاهر ذراع .

17 - مسح سر از زیر چادر، مقنعه یا روسرى جایز است .

18 - زن مستحب است در حال قیام نماز ، دو پا را به هم بچسباند، در حالى که 

براى مرد استحباب دارد پاها را از سه انگشت تا یک وجب فاصله دهد.

19 - مستحب است مرد در حال قیام نماز دستهایش را پایئن بیاورد، و زن 

بازوانش را به سینه بچسباند.

20 - مستحب است زن در حال رکوع دستش را روى ران خود قرار دهد، و مرد 

باید دستش را روى زانویش قرار دهد.

21 - مستحب است زن هنگام سجده رفتن ابتداء بنشیند و بعد سجده کند.

22 - همچنین هنگام سر بر داشتن از سجده ابتدا بنشیند، و سپس برخیزد.

23 - مستحب است در حال سجده زنها آرنجها و شکم را بر زمین بگذارند و 

اعضاء بدن را به یکدیگر بچسبانند. ولى در مردها مستحب است آرنجها و شکم 

را به زمین نچسبانند و بازوها را از پهلو جدا نگاه دارند.

24 - هنگام تشهد مستحب است زنان دو پاى خود را بلند کنند و رانهاى خود را بهم بچسبانند.

25 - هنگام گفتن تسبیحات اربعه مستحب است انگشتان را بهم بچسبانند.

26 - هر گاه زن بخواهد با خداى خویش راز و نیاز کند، بهتر است دو رکعت نماز 

بجاى آورد. سپس با سر برهنه دعا کند. البته در صورتى که مشرف نباشد. 

خداوند دعاى او را اجابت ، و حاجت او را بر طرف فرماید، و او را ماءیوس و نا امید 

نگرداند.

27 - غسل جمعه براى زن در سفر مکروه ، و براى مرد مستحب است .

28 - گواهى زنان در مورد اجراء حدود پذیرفته نمى شود.

29 - گواهى زنان در طلاق مسموع نیست .

30 - گواهى زنان در آنچه نگاه کردن مرد به آن جایز نیست پذیرفته مى شود.

31 - شهادت زن در رؤ یت هلال و اثبات اول ماه قابل قبول نمى باشد.

32 - زنان نباید از وسط معابر عمومى و اماکن شلوغ و پررفت وآمد حرکت کنند، بلکه باید آهسته از مسیرهائى که نه خیلى خلوت باشد و نه خیلى شلوغ عبور نمایند.

33 - شایسته نیست زنان در اطاقهاى فوقانى و مکانهائى که در منظر اجنبى باشد بنشینند و سکونت کنند.

34 - آموختن علوم و فنون که مستلزم اختلاط با مردان اجنبى بدون رعایت حدود شرعى باشد جایز نیست .

35 - فراگرفتن ریسندگى و بافندگى براى زنان مستحب است .

36 - آموختن سوره نور براى زنان ثواب فراوان دارد.

37 - آموختن سوره یوسف براى زنان کراهت ، و براى مردان استحباب دارد.

38 - اگر زنى مرتد شود و از اسلام برگردد، حاکم او را توبه مى دهد. اگر توبه 

کرد، او را رها مى کنند. و اگر توبه نکرد، محکوم به حبس ابد با اعمال شاقه مى 

شود و او را در زندان به کارهاى سخت وامى دارند و از خوردن و آشامیدن منع 

مى کنند جز مقدارى که جان او حفظ شود. و باید خوراک نا مطبوع و بد مزه به او 

بخورانند و لباس زبر و خشن به او بپوشانند. وقت صلوة او را بزنند تا نماز بخواند، 

و هنگام روزه او را بزنند تا روزه بگیرد.ولى حکم مرد مرتد قتل است .

39 - از زنان کافر جزیه گرفته نمى شود، ولى از مردانشان جزیه مى گیرند.

40 - هر گاه زمان زاییدن فرا رسد، لازم است هر کس در اطاق زایمان باشد بیرون رود تا کسى ناظر عورت زن و کیفیت زاییدن نباشد.

41 - حضور حائض و زن جنب هنگام تلقین میت شایسته نیست .

42 - بر حائض یا جنب جایز نیست میت را داخل قبر قرار دهد.

43 - هر گاه زنى از جائى برخاست ، براى مرد جایز نیست بلافاصله در آنجا بنشیند، و نشستن مرد درآنجا مادامى که سرد نشده کراهت دارد.

44 - جهاد بر زنان واجب نیست و جهاد زنان خوب شوهردارى است .

45 - حق شوهر بر زن از بزرگترین حقوق است .

46 - هر گاه زنى بمیرد سزاوارتر از همه براى خواندن نماز میت ، شوهر اوست .

47 - زن مسلمان نباید در حضور زنان یهودى و نصرانى برهنه شود، زیرا آنان 

زیبائیهاى او را براى شوهران خود توصیف مى کنند و موجب مفسده مى شود.

48 - استعمال بوى خوش براى زن هنگام خروج از منزل جایز نیست .

49 - جایز نیست زنان خود را از حیث آرایش سر و صورت و پوشاک و غیره ، شبیه مردان بسازند. زیرا رسول خدا مردانى را که خود را به زنان ، و زنانى را که خود را 

به مردان شبیه سازند، لعن فرموده است .

50 - مکروه است زن خود را معطل کند و بدون شوهر باقى بماند.

51 - شایسته نیست ناخنهاى زن سفید دیده شود، هرچند با کمى حنا آن را رنگین سازد.

52 - روا نیست دستانش را در حال حیض خضاب کند، زیرا بیم تسلط شیطان بر او مى رود به طورى که او را به سوى ارتکاب گناه سوق دهد.

53 - هر گاه زن در حال نماز نیازى داشته باشد باید دستهاى خود را بهم زند، ولى مرد باید با سر و دست اشاره کند و بلند تسبیح بگوید.

54 - براى زن جایز نیست بدون چادر و پوشش کامل نماز بخواند، مگر کنیز باشد. یعنى زن باید تمام بدن جزگردى صورت ، و دست و پا، تا مچ را بپوشاند، ولى در مرد ستر عورتین کافى است .

55 - پوشیدن لباس ابریشمى و حریر و زربافت براى زن در نماز و غیر نماز و احرام جایز، ولى بر مردان حرام است .

56 - بدست کردن انگشترى طلا و آویختن زیورآلات حتى در نماز براى زن جایز است ، ولى بر مردان حرام و موجب بطلان نماز مى باشد.

57 - زن بدون جلب رضایت شوهر نمى تواند مالش را به مصرف برساند.

58 - زن بدون اجازه شوهر حق ندارد روزه مستحبى بگیرد.

59 - دست دادن زن با مرد اجنبى حرام است ، مگر از پشت پارچه و جامه .

60 - بیعت زنان از پشت لباس آنان است .

61 - زن بدون اذن شوهر جایز نیست به حج مستحبى برود.

62 - استحمام زنان در بیرون منزل کراهت دارد.

63 - سوار شدن زنان بر زین اسب ، دوچرخه و موتور سیکلت کراهت دارد.

64 - ارث زن نصف ارث مرد است .

65 - دیه نفس زن نصف دیه مرد است .

66 - دیه زن در جراحات بادیه مرد مساوى است تا اینکه به یک سوم دیه کامل برسد و بیش از آن دیه جراحت در مرد بالامى رود و در زن پائین مى آید.

67 - هر گاه زنى بخواهد به تنهائى به امام جماعت اقتدا کند باید پشت سر امام بایستد، ولى اگر ماءموم مرد باشد باید قدرى عقب تر در طرف راست امام بایستد.

68 - اگر زنى فوت کند کسى که بر او نماز میت مى خواند باید در مقابل سینه او بایستد و اگر متوفى مرد باشد مصلى باید مقابل وسط بدن او بایستد.

69 - در هنگام به خاک سپردن میت ، زن را از پهنا، و مرد را از طرف سر باید درقبر گذاشت .

70 - هیچ شفاعتى براى زن نزد پروردگار بهتر از رضایت شوهر نیست .

تذکر: غیر از آنچه در خصال صدوق آمده ، وجوه افتراق دیگرى را نیز مى توان ذکر نمود.

71 - در نماز جماعت ، اقتداء زن به مرد جایز، ولى اقتداء مرد به زن جایز نیست .

72 - شرط صحت جماعت در مرد عدم حائل بین او و ماءمومین یا امام است ، در حالى که وجود حائل بین ماءمومین زن یا بین زن با امام مانع صحت نیست .

73 - هر گاه پس از عقد و عروسى ، شوهر دیوانه شود، همسر حق فسخ نکاح دارد، ولى اگر زن دیوانه شد، شوهر حق فسخ ندارد.

74 - تکمیل تعداد لازم براى نماز جمعه باید مرد باشد و نمازگزار زن در تحقق شرائط کافى نیست .

75 - مرد نمى تواند خمس و زکات خود را به همسر خود بدهد، ولى زن مى تواند خمس و زکات خود را به شوهرش بدهد.

76 - قضاءنماز و روزه واجب فوت شده پدر بر ولى میت و پسر ارشد خانواده واجب است بخلاف مادر.

77 - زنان باید همیشه از منتهى الیه طرف راست ، و مردان از وسط معابر عبور نمایند.

78 - پوشیدن لباس دوخته در حال احرام براى زن جایز، و براى مرد حرام است .

79 - پوشاندن سر در حال احرام بر مرد حرام ، و بر زن لازم است .

80 - پوشاندن صورت در حال احرام بر مرد جایز، و بر زن حرام است .

81 - کوچ زن از مشعر به منى پیش از طلوع آفتاب جایز است ، ولى براى مرد جایز نیست .

82 - انعقاد نذر زن متوقف بر اذن شوهر است .

83 - ربا میان پدر و فرزند جایز است ، ولى بین مادر و فرزند جایز نیست .

84 - بلوغ پسر اِتمام پانزده سال قمرى ، و بلوغ دختر اکمال نه سال قمرى است .

85 - در ازدواج دختر، اذن ولى (پدر یا جد پدرى ) شرط است به خلاف پسر، و اذن مادر کافى نیست .

86 - ازدواج مرد مسلمان با اهل کتاب به صورت موقت جایز است ، ولى ازدواج زن مسلمان با آنها جایز نمى باشد.

87 - حق حضانت در پسر تا دو سالگى ، و در دختر تا هفت سالگى ، با مادر است .

88 - اختیار طلاق بالا صالة بامرد است و زن حقى در امر طلاق ندارد مگر تحت شرائط خاص که ضمن عقد لازم ذکر شود.

89 - اگر مرد زنش را طلاق دهد بلافاصله مى تواند همسر دیگر اختیار کند. به خلاف زن که باید عده نگاه دارد.

90 - هرگاه مردى در مرض موت با زنى ازدواج کند و قبل از عروسى بمیرد، عقد 

نکاح باطل مى شود، بر خلاف زن که اگر در مرض ‍ موت ، شوهر اختیار کرد و از 

دنیا رفت ، نکاح به قوت خود باقى است .

91 - اگر مرد در حال مرض ، همسرش را طلاق دهد و با همان بیمارى پیش از گذشت یکسال بمیرد، زن از او ارث مى برد، ولى اگر زن پس از عده بمیرد، مرد از او ارث نمى برد.

92 - شوهر از تمام اموال زوجه ارث مى برد، ولى زن از زمین ارث ندارد.

93 - سه خصلت : کبر، بخل و ترس در مرد مذموم ، و در زن ممدوح است .

94 - صحت طلاق متوقف است بر استماع دو مرد عادل ، و استماع زن در صحت آن اعتبار ندارد.

95 - پدر مى تواند فرزند صغیر خود را در صورت مصلحت به نکاح دیگرى در آورد، ولى مادر بر نکاح فرزند ولایت ندارد.

96 - نفقه زوجه و اولاد بر عهده شوهر است . و زن در تاءمین هزینه زندگى از نظر شرع مسئولیتى ندارد.

97 - براى اثبات دعاوى مالى شهادت دو زن به جاى یک مرد بشمار مى آید.

98 - کندن مو و خراشیدن صورت در مصیبت براى مرد کفاره ندارد، ولى در زن کفاره دارد.

99 - مرد مى تواند بیش از یک زن داشته باشد، ولى زن بیش از یک شوهر نمى تواند اختیار کند.

100 - اگر زن بمیرد شوهر در صورت وجود اولاد، ربع مال ، و در صورت عدم اولاد، نصف مال زن را ارث مى برد. ولى اگر مرد بمیرد همسرش در صورت وجود اولاد یک هشتم ، و در صورت عدم اولاد یک چهارم مال شوهر را ارث مى برد.